صادرات صفر گیاهان دارویی فرآوری شده از کشور

 تکنولوژی فرآوری گیاهان دارویی، متعلق به نیم قرن پیش

رئیس انجمن گیاهان دارویی ایران امروز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) با تأکید بر اینکه صادرات گیاهان دارویی فرآوری‌شده در کشور وجود ندارد، گفت: در حال حاضر تنها محصول فرآوری‌شده گیاهان دارویی که صادر می‌شود، گلاب و کمی اسانس است که بدون در نظر گرفتن آن می‌توان میزان صادرات گیاهان دارویی فرآوری‌شده را صفر در نظر گرفت. محمدباقر رضایی افزود: متأسفانه اختلاف زیادی در زمینه فرآوری با سایر کشورها داریم و نحوه استخراج استانداردی که بتوان بر آن تکیه کرد تا محصول یکنواخت تولید کنیم، وجود ندارد.وی خاطرنشان کرد: حتی اگر بتوانیم در سال نخست جذب مشتری داشته باشیم، به‌دلیل وجود تفاوت میان محصول در دو سال پیاپی بازار را از دست خواهیم داد، چون آنچه در این بازار مهم است، تولید عصاره یکنواخت برای صادرات است.رضایی با اظهار تأسف از خروج فله‌ای گیاهان دارویی از کشور، حجم صادرات را نسبت به تولید، صفر عنوان کرد و ادامه داد: تکنولوژی‌های موجود در کشور متعلق به 50 سال پیش و از کشورهای بلغارستان، ترکیه و آلمان هستند و در حال حاضر تکنولوژی پیشرفته‌ای برای تولید اسانس نداریم.

وی تصریح کرد: روش عرق‌گیری مورد استفاده در کشور نیز نیمه‌صنعتی محسوب می‌شود که آن نیز از استاندارد لازم برخوردار نیست.رئیس انجمن گیاهان دارویی ایران یادآور شد: آنچه که برای مشتری خارجی نخستین اولویت را دارد، تأمین محصول با همان کیفیت برای سال بعد نیز هست، اما در کشور ما هیچ‌کس نمی‌تواند چنین تعهدی را بدهد که قادر به تولید همان محصول با همان کیفیت برای سال آینده نیز هست.رضایی با بیان اینکه نیازمند به‌روزرسانی تکنولوژی و بازنگری در سیستم استخراج و فرآوری و استانداردسازی‌ها هستیم، تأکید کرد: گیاه دارویی در شرایط اکولوژیک مناسب و طبیعی خود است که رشد می‌کند و میزان ماده مؤثری مورد نیاز از آن استخراج می‌شود و انتقال آن به هر منطقه‌ای و توسعه‌اش در اراضی مختلف امکان‌پذیر نیست و باید پایش زراعی گیاهان دارویی را در کشور داشته باشیم.وی اظهار داشت: در 10 سال گذشته حرف ما زراعت سالم گیاهان دارویی با اولویت 20 گونه بوده است و هنوز نیز بر سر حرف خود هستیم، هرچند حرف ما به جایی نرسیده است.رضایی با بیان اینکه کشورهای اروپایی قابلیت کشت گیاهان دارویی را ندارند و مجبور هستند از بازار کشور ما استفاده کنند، گفت: برقراری ارتباطات با سایر کشورها و استفاده از تکنولوژی آنها که با برداشته شدن تحریم راحت‌تر صورت خواهد گرفت نیازمند عزم ملی است.وی با اشاره به درخواست‌های سایر کشورها برای خرید برخی محصولات گیاهی، تولید آنها در کشور و فرآوری آنها افزود: برای داشتن عملکردی مناسب باید روی چند محصول خاص متمرکز شویم و ستاد تشکیل دهیم، نه آنکه بخواهیم در همه عرصه‌ها حضور پیدا کنیم و در آخر نیز به هیچ برسیم.

رئیس انجمن گیاهان دارویی ایران خاطرنشان کرد: در صورت عدم توجه به نوع و نحوه کشت گیاهان دارویی و متمرکز شدن بر این موضوع در آینده، به واردکننده گیاهان دارویی تبدیل خواهیم شد.رضایی کشت گیاهان دارویی در اراضی شیب‌دار را طرحی مناسب دانست که اگر گونه‌ها کارشناسی انتخاب نشوند، ضرر آن بیشتر از منفعتش خواهد بود و ادامه داد: کاشت در اراضی شیب‌دار باید به‌گونه ای صورت گیرد که علاوه بر حفاظت اراضی، محصول با عملکرد بالا نیز تولید شود که این امر نیازمند داشتن الگو است.وی راهکار حل مشکلات بخش گیاهان دارویی را تشکیل کمیته‌های کاربردی برای محصولات ویژه کشور برشمرد و تصریح کرد: برگزاری جلسه به‌تنهایی فایده‌ای ندارد و باید بتوانیم با تشکیل کمیته‌هایی راهبردی محصولاتی با کیفیت یکسان در سال‌های پیاپی تولید کنیم تا بازار صادرات را به‌دست آوریم که یکی از راهکارهای این امر، سورتینگ زراعی محصولات و صادرات به میزان توان کشور است.