اخبار
آموزش بیماری‌های عفونی به دانش‌آموزان از طریق تحقیقات دانش‌آموزی
تابستان براي دانش‌آموزان نمادي از فصل استراحت و اوقات فراغت است. اما اين روزها در دبيرستان دخترانه فرزانگان 8، نيمکت‌ها و تخته‌هاي سياه رونق خود را از دست نداده‌اند و هرروز ميزبان دانش‌آموزاني هستند که براي انجام پژوهش درباره بيماري‌هاي عفوني و آموزش آن به همسالان خود به مدرسه مي‌آيند و از اوقات فراغت خود اينگونه استفاده مي‌کنند.
در اين روزها اگر از هر نوجواني بپرسيم ايدز چيست، ام اس با بدن چه مي‌کند و هپاتيت C چگونه منتقل مي‌شود، شايد دست‌وپاشکسته جوابي بدهد که زياد هم درست نباشد. بااين‌حال نياز نوجوانان به اطلاعات در رابطه با بيماري‌ها روزبه‌روز افزايش پيدا مي‌کند. هر نوجواني بايد پيش از ورود کامل به جامعه و برخورد با موقعيت‌هاي پرخطر بيماري، با آگاهي کامل، از ابتلاي خود به اين نوع بيماري‌ها پيشگيري کند. بااين‌حال، اين آموزش‌ها به سادگي صورت نمي‌پذيرد. طرح آموزش روش‌هاي انتقال و پيشگيري از ابتلا به بيماري‌ها و به‌خصوص بيماري‌هاي عفوني در گذشته در مدارس اروپايي و آفريقايي امتحان شده بود و با شکست مواجه شده بود. چراکه به هنگام آموزش اين مدارس، بافت فرهنگي موجود در جامعه خود را در نظر نگرفته بودند. آموزش به دانش‌آموزان به علت نبود درک درست از مسائل نه‌تنها منتهي به دانشي درست نمي‌شد، بلکه باعث ترسي غيرموجه مي‌شد که آنان را از ادامه اين آموزش بازمي‌داشت.
از سال پيش بود که طرح آموزش نوجوانان با عنوان آموزش همسالان در دبيرستان دخترانه فرزانگان 8 شروع شد. اما اين بار اين آموزش، چهره پژوهش به خود گرفت و مدير پروژه، آقاي مسعود نجفي کار تحقيقات بيوتکنولوژي پزشکي با دانش‌آموزان مدرسه فرزانگان هشت را شروع کرد. اين دانش‌آموزان چون علاقه‌مندي بيشتري به علوم زيستي و پژوهش داشتند، توانايي بهتري براي آموزش اين مسائل به همسالان خود دارند. در سال اول، تعداد دانش‌آموزان همکار پروژه 9 نفر بود. امسال هم 8 نفر درگير کار تحقيق هستند.
درواقع به جاي آنکه از ابتدا آموزش به صورت مستقيم صورت بگيرد، ابتدا در مورد ساختار ويروس و نحوه بيماري زايي آنها صحبت مي شد. در گام بعد در مورد سيستم ايمني و اثرات مخرب ويروس ايدز بر سيستم ايمني کار مي‌شد. در مرحله بعد از دانش‌آموزان درخواست مي‌شد تا در ارتباط با موضوعات فوق کار تحقيقي کنند و آن را طي يک جلسه، با حضور همسالان خود ارايه دهند. پس از اينکه به اين صورت با اين ويروس آشنا مي‌شدند در جلسه ديگري جوانب ديگر بيماري از جمله راه‌هاي انتقال مانند ازطريق خون، مايعات بيولوژيک مانند بزاق و تماس جنسي و روش‌هاي پيشگيري از اين انتقال صحبت مي‌شد.
پس از اين آموزش، دانش‌آموزان در سطح مدرسه مي‌توانستند مطالب مفيد را به همسالان خوب منتقل کنند. مسعود نجفي، مجري طرح با بيان اينکه معمولا منابع اطلاعاتي ناقص براي جوان‌ها، موجب سردرگمي و کج‌فهمي دانش‌آموزان مي‌شود، مي‌گويد در اين طرح اطلاعات از طريق پژوهش به‌دست مي‌آيد و اطلاعات مفيدي تلقي مي‌شود. مي‌گويد: «براي تشويق، دانش‌آموزان محقق در دانشگاه علوم پزشکي تهران طرح‌هاي خود را ارايه کردند و تاييديه گرفتند. طرح‌هاي پژوهشي اين دانش‌آموزان به جشنواره خوارزمي و دانشگاه صنعتي شريف ارائه شد. در آينده نيز علاقه داريم دانش‌آموزان را در کنگره‌هاي پژوهشي کشورهاي ديگر شرکت دهيم.»
در گفت‌وگو با دانش‌آموزان گروه پژوهش اين مدرسه، مي‌شد برق اشتياق را در چشمان آنها ديد. اکثريت آنان در آينده، خود را پزشکي محقق تصور مي‌کنند و با وجودي که گروهي از آنها درک کاملي از تعريف وظايف يک پژوهشگر و مشکلات حرفه‌اي آنان نداشتند، اما گروه ديگر با علم به اينکه اين امکان وجود دارد که حوزه پژوهش را ترک کنند کار مي‌کردند. هرچند تصميم‌گيري‌هايي از اين دست شايد خام و زودهنگام به نظر برسد، ولي مي‌شد از صحبت‌هايشان فهميد که شناخت نسبي خوبي از اين مسايل دارند. در مواجهه با محتواي پژوهش‌ها مي‌شد اين نتيجه را گرفت که تقريبا به صورت کامل به موضوع مورد پژوهش اشراف دارند و با وجودي که هيچ‌کدام به‌طور مستقيم روي بيماري‌هاي عفوني مورد نظر مطالعه‌اي نداشته‌اند اما به راحتي مي‌توانند مدرس همسالان خود شوند.
