اخبار
عطاری‌‌هایی که دارو تجویز می‌کنند!
در دنياي شلوغ و پر سروصداي امروزي که خومان زيرساخت‌هايش را فراهم کرده و مي‌کوشيم که از تکنولوژي عقب نمانيم، با تمام امکانات موجود انگار جاي مواردي خالي است. تکنولوژي را کنار مي‌زنيم تا در پيچيدگي‌هاي زندگي ماشيني جا را براي خاطره زندگي ساده گذشته باز کنيم و در هرازگاه سفري داشته باشيم به گذشته. مانند عطاري‌ها که برايمان پرده‌اي از زندگي در عصر گذشته است. هنوز هم با گذر از کنار عطاري‌ها ناخواسته سر برگردانده و رد نگاهمان روي شيشه‌هاي بزرگ و کوچک عرقيجات و کيسه‌هاي سنتي و قديمي انباشته شده کنار هم جا مي‌ماند. بسيارند افرادي که هنوز دلشان با تکنولوژي هم‌مسير نشده و هنوز هم مشتري پابه قرص عطاري‌ها هستند.
اما اکنون با ورود تکنولوژي به دنياي بشري و کشف تازه‌هاي علم، عطاري‌ها جاي خود را به داروخانه‌ها و گياهان دارويي جاي خود را به داروهاي شيميايي داده‌اند. حال اين سوال در ميان است که آيا عطاري‌ها همان جايگاه و شيوه سابق را دارند؟ درست است که ويترين مغازه‌هاي عطاري تغييري نکرده و چه بسا قشنگ‌تر نيز شده است، اما در خيلي مواقع، آن عطارباشي‌هاي متعهد و دلسوز و البته آگاه به کار خود ديده نمي‌شوند. سودجويي از نياز مردم اينک به عطاري‌ها نيز رسيده است. بسياري از آنها حتي بدون مجوز در حال فعاليت هستند. با مراجعه به چند عطاري به راحتي مي‌توان پيدا کرد مغازه‌هايي را که اقدام به فروش دارو کرده و پيشنهادهاي درماني ارائه مي‌دهند. کاري که بازخوردهاي بسياري را از سوي پزشکان و وزارت بهداشت داشته است.
اشکال کار آنجاست که عطاري صنف به‌شمار آمده و مانند ساير اصناف زير نظر صنف خود کار مي‌کنند و جاي نظارت اصناف نيز در اين ميان خالي است. دست وزارت بهداشت نيز به دليل نداشتن حق قانوني نظارت بر آنها کوتاه است و تنها مي‌تواند هرازگاهي تذکراتي در قالب هشدار و خبر در رسانه‌ها بدهد. در اين بين سلامت مردم است که بازيچه سودجويي‌هاي افراد غيرحرفه‌اي قرار مي‌گيرد.
استفاده درست از عطاري‌ها نيازمند فرهنگ‌سازي در جامعه است. آگاهي از اينکه مردم بدانند براي رفع چه نيازهايي بايد به عطاري‌ها مراجعه کرد. همچنين اين فرهنگ در جامعه جا بيفتد که عطاري داروخانه نيست و عطارباشي طبيب و آگاه به مسائل درمان نيست.
اين نابساماني‌ها تا جايي ادامه پيدا کرد که معاون نظارت و برنامه‌ريزي سازمان غذا و دارو را نيز به صدا درآورد. اکبر عبدالهي‌اصل با گله از کار برخي از عطاري‌ها به خبرنگار ما مي‌گويد: «عطاري‌ها بدون هيچ‌گونه مجوزي اقدام به فروش دارو مي‌کنند. مکملي هم که مي‌فروشند زير سوال است، کما اينکه اقدام به فروش دارو هم مي‌کنند.»
وي تصريح مي‌کند: «طبق قانوني که صنف فروشندگان داروهاي گياهي براي عطاري‌ها مشخص کرده، عطاري‌ها تنها مجاز به فروش انواع گياهان خشک و فله‌اي و عرقيجات گياهي هستند، اما مي‌بينيم که متاسفانه داروهاي گياهي شيميايي و مکمل‌هاي دارويي نيز در اين مکان‌ها فروخته مي‌شود.»
عبدالهي‌اصل از فروش انواع داروهاي نازايي و ناتواني جنسي در عطاري‌ها گلايه مي‌کند و مي‌گويد: «اين موارد پايه‌هاي علمي نداشته و خلاف قوانين و مقررات است.»
وي از تعامل چندگانه از طريق ارگان‌هاي مختلف صحبت مي‌کند و مي‌گويد: «ما به صورت واضح اعلام مي‌کنيم که خيلي از عطاري‌ها در حال تخلف هستند و حتي برخي ادعاي درماني دارند. برخي حتي دارو هم تجويز مي‌کنند. اينها مسائلي است که اگر ما تنها تذکر دهيم کافي نيست و بايد صنف مربوطه پروانه افراد متخلف را باطل کند.»
معاون نظارت و برنامه‌ريزي سازمان غذا و دارو با تاکيد بر اينکه وزارت بهداشت متولي اين موضوع نيست، به‌طور جدي هشدار مي‌دهد: «اگر ببينيم که موارد حادي در حال وقوع است، حتما شکايت مي‌کنيم.»
عبدالهي‌اصل همچنين در خصوص فروش گياهان دارويي و عرقيجات موجود در عطاري‌ها مي‌گويد:« با توجه به آن مسئوليتي که قانون برعهده صنف فروشندگان گياهان دارويي گذاشته، تنها بايد گياهان خشک و فله‌اي و عرقيجات بفروشند که اين گياهان نيز باز موارد خاص خود را دارد که بايد حتما مجوز داشته باشند.»
اين گلايه‌ها تنها به سازمان غذا و دارو منتهي نمي‌شود. غلامرضا امين، استاد دانشکده داروسازي و دانشکده طب سنتي دانشگاه علوم پزشکي تهران نيز با تاکيد بر تخلف برخي از عطاري‌ها به خبرنگار ما مي‌گويد: «نبايد داروهاي گياهي و مواردي را که عطاري‌ها مي‌فروشند با طب سنتي و داروهاي سنتي اشتباه گرفت. عطاري‌ها اجازه فروش دارو و ارائه هرگونه دارو درمان و اظهارنظرهاي پزشکي و در واقع دخالت در کار پزشکي را ندارند.»
امين همچنين از نظارت ناکافي صنف عطاري‌ها گلايه مي‌کند و مي‌گويد: «عطاري‌ها صنفي هستند که از قديم کار مي‌کردند و با وزارت بهداشت و درمان هيچ تعاملي ندارند و هيچ نظارتي روي آنها انجام نمي‌شود. دخالت در کار پزشک امري غيرقانوني است که اگر مورد شکايتي داشته باشند حتما آن شکايت به سازمان‌هاي مربوطه وزارت بهداشت رسيده و در بخش مربوطه قوه‌هاي قضاييه بررسي مي‌شود.»
نکته قابل ذکر اينجاست که رئيس اداره مواد و داروهاي تحت کنترل و امور داروخانه‌هاي سازمان غذا و دارو در خصوص عطاري‌ها مي‌گويد: «داروهايي که در عطاري‌ها به فروش مي‌رسد، از مراکز غير قانوني تهيه مي‌شود و از لحاظ کيفيت مورد تاييد نيست.»
سعدالله پرويزي تصريح مي‌کند: «با توجه به بررسي‌هايي که انجام شده است، بيشتر داروهايي که در عطاري‌ها به فروش مي‌رسد تقلبي هستند که بايد در اين زمينه نظارت‌ها بيشتر شود و مسئولان مربوطه اصناف بايد نظارت بر عطاري‌ها را تقويت کنند.»
باشد که با توجه هر چه بيشتر بر کار عطاري‌ها و تعامل اداره اصناف با وزارت بهداشت و فرهنگ‌سازي در جامعه براي استفاده و مراجعه‌هاي درست به عطاري‌ها، شاهد هر چه بيشتر رشد سلامت در جامعه باشيم.
