الگوریتم 5 متغیره جایگزین غربالگری با کولونوسکوپی؟

محققان آمريکايي در آخرين مطالعات خود يک الگوريتم 5 متغيره را معرفي کرده‌اند که مي‌تواند به شناسايي افرادي کمک کند که در معرض خطر متوسط براي ابتلا به نئوپلازي پيشرفته کولورکتال قرار داشته و نيازي به انجام غربالگري با کولونوسکوپي هم ندارند. اين نتايج از يک مطالعه مقطعي به دست آمده است.

مناسب کردن غربالگري سرطان کولورکتال براساس خطر موجود، مي‌تواند اثربخشي کلي غربالگري را بالا ببرد. در افرادي با خطر کمتر که در گروه خطر متوسط قرار مي‌گيرند، غربالگري مي‌تواند با تست‌هاي خون مخفي مدفوع يا سيگموئيدوسکوپي يا هر دو انجام شود که هم، کمتر تهاجمي بوده، و علاوه بر خطر کمتر، هزينه‌اش از کولونوسکوپي کمتر است.

در اين مطالعه، محققان 4460 بيمار را که قرار بود براي نخستين‌بار در فاصله دسامبر 2004 و سپتامبر 2011، تحت کولونوسکوپي قرار گيرند، مورد بررسي قرار دادند. براي امتيازدهي از نظر ارزيابي خطر، چند متغير در نظر گرفته شده است: سن (0 امتياز: سن کمتر از 55 سال، 1 امتياز: سن 55 تا کمتر از 60 سال، 2 امتياز: سن 60 تا کمتر از 65، 3 امتياز: سن 65 تا کمتر از 70 و 4 امتياز: سن 70 و بيشتر)، جنس مذکر (1 امتياز)، سابقه سرطان کولورکتال در بستگان درجه اول (1 امتياز)، سابقه مصرف دخانيات (صفر امتياز: غيرسيگاري، 2 امتياز: بيشتر از صفر تا کمتر از 30 بسته در سال، 4 امتياز: بيشتر يا مساوي 30 پاکت در سال)، و دور کمر (صفر امتياز: کوچک، 1 امتياز: متوسط، 2 امتياز: بزرگ). امتيازي که فرد در اين سيستم امتيازدهي کسب مي‌کند، بين صفر تا 12 است و براين اساس، 4 گروه خطر براي ابتلا به نئوپلازي پيشرفته کولورکتال تعريف شد: بسيار کم (صفر)، کم (1 تا 3)، متوسط (4 تا 6) و بالا (7 تا 12). سپس، کولونوسکوپي در همه گروه‌ها انجام شد که از اين مدل حمايت مي‌کرد. به طوريکه، ميزان نئوپلازي پيشرفته کولورکتال در گروه بسيار کم و کم‌ خطر، به ترتيب، 1.92 و 4.88 درصد، و 9.24 درصد در گروه با خطر بالا.

نويسندگان اظهار مي‌دارند که استفاده از سيگموئيدوسکوپي به تنهايي در گروه با خطر کم، قادر است 73 تا 87.5 درصد از تمامي نئوپلازي‌هاي پيشرفته را با يک بار استفاده مشخص کند.

اين سيستم امتيازدهي ممکن است براي افراد در معرض خطر متوسط ابتلا به سرطان کولورکتال مفيد باشد، اما تا زمان در دسترس قرار گرفتن شواهد قوي‌تر علمي، توصيه مي‌شود اين سيستم براي انتخاب نوع غربالگري در اين دسته از افراد مورد استفاده قرار گيرد. در واقع، استفاده از الگوريتم‌هاي خطر براي انتخاب شخصي تست‌هاي غربالگري، خود نوعي غربالگري محسوب شده و بايد در جمعيت‌هاي مختلف و براي تصميم‌گيري حساسيت بالايي داشته باشد.