برخی باورهای شکل گرفته غلط درباره میزان تعهد و باورهای اخلاقی پزشکان در ایران

تنها پزشک واحد مرکزي خبر درباره به‌خطر افتادن رابطه بيمار و پزشک مي گويد: بايد شيوه اکثريت پزشکان را انعکاس دهيم نه اقليت

مينا دارابي

برگ ديگري از مجموعه رابطه پزشک و بيمار را ورق مي‌زنيم با اين تفاوت که اين بار رابطه پزشک و بيمار را ازمنظر نه اين طرف معادله بلکه اصحاب رسانه دنبال مي‌کنيم. اصحاب رسانه يا همان خبرنگاران که در يک‌کلام مي‌توان گفت ديده‌بان جامعه هستند و مدام اتفاقات ريزودرشتي را که در زندگي ما رخ مي‌دهد کندوکاو کرده و به دنبال انعکاس شرايط فعلي، يافتن راه‌حل و بهبود اوضاع هستند. 

تأثير پردامنه اجتماعي سازمان صداوسيما به دليل جايگاه ويژه و نظراتي که پزشکان در مورد رسانه‌ها و عملکرد آن‌ها مطرح کرده بودند، ما را بر آن داشت تا به دنبال يکي از خبرنگاران رسانه ملي برويم و از او درخواست کنيم که در اين رابطه نظر خود را به ما بگويد.

عاطفه ميرسيدي خبرنگار صداوسيما که دست‌کم هر هفته با يک گزارش که نگاه کنجکاوانه و چندبعدي، يکي از ويژگي‌هاي بارز آن است، براي همه ما آشناست. او يکي از باسابقه‌ترين خبرنگاران حوزه سلامت است، کسي که به عنوان نماينده اصحاب رسانه حوزه سلامت بود، به سراغش رفتيم.

ميرسيدي پزشکي است که حالا شغل اصلي‌اش خبرنگاري است. به گفته خودش در پيچ‌وخم راه‌اندازي يک مطب بوده که سر از واحد مرکزي خبر درمي‌آورد.

او مي‌گويد پزشکي موقعيت حساسي است چون پزشکان امين مردم هستند و تصميماتشان رابطه مستقيمي با سلامت مردم دارد و ازاين‌روست که اگر پزشک خطايي کند مردم بيشتر نگران مي‌شوند.

ميرسيدي بابيان اينکه عامل اصلي در چگونگي رابطه پزشک و بيمار، تصورات و واکنش‌هاي بيمار و پزشک نسبت به هم است، مي‌گويد: «اين پزشک و بيمار هستند که رابطه خود را شکل مي‌دهند. اگر اين دو به هم اعتماد داشته باشند، هرچقدر هم که رسانه‌ها ادعا کنند، اعتماد بيماران به پزشکان کم شده، بازهم تأثيري در رابطه بين پزشک و بيمار نخواهد داشت و اين دو به هم شک نمي‌کنند.»

وي با تأکيد براينکه اين مسئله تا حد زيادي شخصي است، مي‌افزايد: «نگاه بيمار و پزشک نسبت به هم يک مسئله شخصي است و تا حد زيادي به اين نکته برمي‌گردد که پزشکان چطور خود را به بيمارانشان معرفي کنند. متأسفانه به دليل اينکه تعداد خيلي کمي از پزشکان رفتار نامناسبي با بيمار در زمينه مالي و ... داشتند، تصور بيمار و پزشک نسبت به هم کمي تغيير کرده است. البته نبايد فراموش کنيم که در شغل‌هاي حساسي نظير پليس، قضاوت و وکالت نيز افرادي وجود دارند که ممکن است رفتارهاي غيرعادلانه و غيرقانوني انجام دهند و اين موضوع را نمي‌توان کتمان کرد. اما زماني که پزشکي دچار اشتباهي شود مثل اين است که يکي از امانت‌داران بزرگ جامعه دچار خطايي شده باشد.»

خبرنگار صداوسيماي واحد مرکزي خبر ادامه مي‌دهد: «پزشک امين است. ما راز دل خود را با او در ميان مي‌گذاريم و بعد از خدا به او پناه مي‌آوريم، بنابراين انتظار نداريم که رفتار خطايي از او سر بزند و چيز ديگري ‌جز درمان بيمار برايش در اولويت باشد.» 

هيچ پزشکي نيست که نخواهد بيمارش را درمان کند

به گفته ميرسيدي هيچ پزشکي نيست که نخواهد بيمارش را درمان کند، حتي اگر درخواست رقم نامتعارفي هم داشته باشد که اصطلاحا زيرميزي خوانده مي‌شود، آن‌هم به‌قصد درمان بيمار دريافت مي‌شود و يک پزشک تمام تلاشش را مي‌کند اما اين مبلغ را به بهانه کمبود حقوق خود يا ... مطالبه مي‌کند.

نقش رسانه‌ها در اعتمادسازي

وي مي‌گويد: «بنابراين اگر رابطه بين پزشک و بيمار مخدوش شده باشد مقصر اصلي، همان عده قليل از پزشکان هستند. از سوي ديگر فکر مي‌کنم برخي افراد از تغييراتي که به دنبال اجراي طرح تحول نظام سلامت ايجاد شد، راضي نيستند و درصدد حاشيه‌پراکني در مورد رابطه پزشک و بيمار هستند. براي مثال تعويق در پرداخت کارانه‌ها اتفاق تازه‌اي نيست اما برخي رسانه‌ها طي اين مدت اخير چون با اصل موضوع مخالف هستند، اين موضوع را تيتر مي‌کنند و احساسات پزشکان را جريحه‌دار مي‌کنند.»

ميرسيدي در بخش ديگري از اين مصاحبه در مورد تأثير رسانه‌ها در به تصوير کشيدن رابطه پزشک و بيمار و معرفي هويت آن‌ها مي‌گويد: «اخباري که در مورد خطاهاي پزشکان منتشر مي‌شود، به دليل جايگاه پزشکان بسيار مهم است و اين ظرفيت را دارد که احساسات را جريحه‌دار کند، حتي در مواردي مي‌تواند جنجالي باشد و اين مسئله باعث مي‌شود انتشار اخبار پيرامون اين موضوع بين رسانه‌ها رقابت ايجاد کند. به همين دليل رسانه‌ها به انتشار اخبار در اين مورد بيشتر توجه مي‌کنند.»

وي با اشاره به اينکه نمي‌توان تمام تقصيرها را به گردن يک سريال تلويزيوني انداخت، مي‌گويد: «من اين را مي‌پذيرم که گاهي رسانه‌ها بدون اينکه بررسي کنند و با چند کارشناس مشورت کنند خبري را به‌صورت خام منتشر مي‌کنند که اين رخداد مي‌تواند تأثيرات غيرمستقيم زيادي در ذهن مردم بگذارد. اما از سوي ديگر هم برخي اخبار از عملکرد نادرست درصد کمي از پزشکان درز کرده که خود يکي از دلايل تغيير رابطه پزشک و بيمار است. اما ما به‌عنوان فعالان رسانه‌اي بازهم نمي‌توانيم قضاوت کنيم، چون نمي‌دانيم بين پزشک و بيمارش چه مي‌گذرد و تنها خود آن‌ها مي‌دانند.»

ميرسيدي انعکاس داستان زندگي و زحماتي که پزشکان صادق براي مردم مي‌کشند، از سوي رسانه‌ها را يک الزام مي‌داند و مي‌گويد: «بايد شيوه ارتباط اکثريت پزشکان با بيماران را نمايش دهيم تا مردم ببينند که آن‌ها چگونه زندگي مي‌کنند و دور از خانواده و همسر در شرايط سخت کار مي‌کنند و حتي در مواردي نمي‌توانند ازدواج کنند.»

وي با اشاره به اينکه نمي‌توان از تأثير رسانه‌ها که با انتشار برخي اخبار از چالش‌ها باعث شده‌اند، خيلي از مشکلات حل شود، ادامه مي‌دهد: «رسانه‌ها بايد اخبار درست را منتشر کنند. در مورد نوشتن و پخش سريال‌هاي تلويزيوني هم بايد دقت شود چون هر بار که مجموعه تلويزيوني ساخته مي‌شود، يک گروهي ناراحت است و براي سازمان صداوسيما نامه مي‌نويسند و اعتراضات خود را مطرح مي‌کنند. از يک‌سو پزشکان از سوي ديگر وکلا و ... . بنابراين اقشار جامعه بايد تحمل خود را افزايش دهند و نويسندگان هم بايد توجه کنند که حساسيت مردم برانگيخته نشود. همچنين صداوسيما نيز به عنوان رسانه ملي بايد تلاش کند تا همه اقشار جامعه به تعادل برسند.»