هنگامی‌که پزشکان برای بیماران کودک آنتی‌بیوتیک‌هایی تجویز می‌کنند که به آنها نیازی ندارند، پزشکان اغلب به فشار والدین دراین‌باره اشاره می‌کنند و می‌گویند آنان هستند که خواستار این داروها برای کودکانشان می‌شوند. اما یک بررسی جدید نشان می‌دهد که ممکن است مقصر این وضعیت والدین کودکان بیمار نباشند و درواقع بسیار از والدین درباره دادن دارو به کودکان محتاط هستند. پژوهشگران در این بررسی با بیش از 100 پدر و مادر در پنسیلوانیای آمریکا مصاحبه کردند که کودکانشان برای علائم عفونت تنفسی مانند سرفه یا سرماخوردگی به نزد دکتر برده بودند. پژوهشگران پیش از اینکه والدین به ملاقات دکتر بروند، از آنان درباره نظرشان را درباره آنتی‌بیوتیک‌ها و اینکه آیا قصد دارند تقاضای تجویز این داروها را بکنند،‌ سوال کرده بودند. این والدین میزان‌های تحصیلات و پس‌زمینه‌های نژادی گوناگونی داشتند. یافته‌ها نشان داد که هیچ‌کدام از این والدین تصمیم نداشتند که هنگام ویزیت از دکتر بخواهند برای کودکشان آنتی‌بیوتیک تجویز کند. برعکس، این بررسی نشان داد، اغلب والدین می‌خواهند بدانند چه عاملی باعث بیماری کودکشان شده است و به توصیه دکتر برای درمان اعتماد دارند و برخی از آنان نسبت به مصرف دارو اکراه داشتند و دارو را «شری ناگزیر» می‌خواندند.

      جولیا شیمتساک، یکی از نویسندگان این مطالعه و دستیار پژوهشی در بیمارستان کودکان در فیلادلفیا که محقق جامعه‌شناسی پزشکی است، گفت: «این محتاط بودن همگانی والدین درباره آنتی‌بیوتیک واقعا ما را غافلگیر کرد.» شیمتساک و همکارانش در یک بررسی پیشین از متخصصان کودکان درباره علت تجویز گاه‌گاهی آنتی‌بیوتیک در موارد غیرضروری – مثلا هنگامی‌که عفونت کودک ویروسی است و آنتی‌بیوتیک بر آن اثری ندارد- سوال کرده بودند. اغلب پزشکان به درخواست والدین برای این داروها اشاره کرده بودند. اما به گفته شیمتساک یافته‌های جدید نشان می‌دهد، درواقع والدین ممکن است متحد پزشکان در تلاش برای مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها فقط در موارد ضروری باشند. او افزود: «ممکن است تلاش زیادی برای همراه کردن والدین با پزشکان برای مصرف عاقلانه آنتی‌بیوتیک لازم نباشد.» مصرف بیش‌ازحد آنتی‌بیوتیک مشکل‌آفرین است، زیرا در طول زمان باعث برانگیختن تکامل سویه‌های از باکتری‌ها می‌شود که به داروها مقاوم‌اند. روشن نیست که چرا پزشکان می‌گویند برای تجویز آنتی‌بیوتیک از طرف والدین تحت‌فشار هستند، درحالی‌که به نظر می‌رسد والدین درباره مصرف این دارو محتاط هستند. البته پزشکان اغلب فقط زمان کوتاهی در هر بار ویزیت بیمارانشان را در اختیار دارند و این فشار زمانی ممکن است در سوءبرداشت آنان از نظرات والدین دخیل باشد. شیمتساک گفت:‌«هنگامی که شتاب‌زده و تحت‌فشار هستید، ممکن است به نتیجه‌گیری‌هایی درباره اشخاص برسید که در هنگام صرف زمان بیشتر هیچ‌گاه به آنها نمی‌رسیدید.» شیمتساک یادآور شد که اغلب والدین «خواستار اطمینان‌بخشی دراین‌باره هستند که کودکانشان بیماری وخیمی ندارند یا علائمی که دچارشان هستند بهبود خواهد یافت.» شیمتساک گفت: «فراهم کردن مجموعه ابزاری از کلمات یا عبارات برای پزشکان جهت اطمینان‌بخشی به والدین ممکن است راهی برای کاهش مصرف غیرضروری آنتی‌بیوتیک‌ها باشد.» شیمتساک این بررسی را در IDWeek 2015، گردهمایی چندین سازمان متمرکز بر بیماری‌های عفونی، ارائه کرد.

نبم نگاه

      گزارشی که با نام «وضعیت آنتی‌بیوتیک‌ها در جهان 2015» به‌وسیله مرکز دینامیسم، اقتصاد و سیاست بیماری‌ها (CDDEP) در آمریکا منتشر شد، نشان می‌دهد که علیرغم هشدارها برای تجویز مناسب و بجای آنتی‌بیوتیک، مقاومت باکتری‌ها نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها در نتیجه استفاده نامناسب از آنها در انسان‌ها و دام‌ها در سراسر جهان در حال افزایش است. داده‌ها درباره میزان مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها و استفاده از آنها در دهه گذشته نشان می‌دهد که مصرف آنتی‌بیوتیک بیش از 30 درصد افزایش یافته است و از حدود 50 میلیارد واحد استاندارد به 70میلیون واحد استاندارد رسیده است.

      براساس این گزارش اگر این روند تا سال 2030 ادامه پیدا کند، این رقم تا دوسوم افزایش می‌یابد و میزان مصرف جهانی آنتی‌بیوتیک به 105600 تن در سال می‌رسد تا نیازهای حدود هشت‌ونیم میلیارد جمعیت جهان را برطرف کند. دوسوم از این افزایش تخمینی به افزایش شمار دام‌های مورداستفاده برای تولید غذا و یک‌سوم دیگر به تبدیل تولید فراورده‌های دامی در مقیاس‌های کوچک به تولید در مقیاس صنعتی مربوط می‌شود. براساس این گزارش، مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها عمدتا به تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها در موارد غیرضروری، کامل نکردن دوره درمان آنتی‌بیوتیکی به‌وسیله بیماران و مصرف معمول آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان دام‌ها مربوط می‌شود. همچنین نیمی از موارد مقاومت به آنتی‌بیوتیک در نتیجه مصرف نامناسب این داروها برای موارد سرفه و سرماخوردگی و اسهال‌های بدون عارضه است. این بررسی باکتری‌های اشریشیا کولای، کلبسیلا نومونیه و استافیلوکوکوس ارئوس را به‌عنوان موارد نگران‌کننده باکتری‌ها از لحاظ مقاوم‌شدن به آنتی‌بیوتیک‌ها اعلام می‌کند. این باکتری‌ها هم باعث عفونت‌های بیمارستانی و هم عفونت‌های در سطح جامعه می‌شوند.

      در این گزارش آمده است: «تا نیمی از موارد استفاده از آنتی‌بیوتیک در انسان‌ها و اغلب موارد استفاده از این داروها در دام‌ها غیرضروری و نامناسب هستند و باعث به خطر افتادن سلامت همه افراد می‌شوند. جلوگیری از حتی مقداری از این مصرف غیرضروری و نامناسب به کاهش عمده انتشار باکتری‌های مقاوم کمک خواهد کرد.»

منبع: LiveScience
ترجمه: علی نکویی