مقالات
انگور؛ میوه ای مناسب برای پاکسازی بدن ( 2 )
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
دكتر سيد جلال مصطفوى كاشانى
18. دكتر دفين ثابت كرده است كه ميوه ها به طور كلى و از جمله انگور، به عنوان ضدّ سم در مسموميت از الكل بسيار سودمند واقع مى شود.
19. پروفسور ديولافه مشاهدات بسيار دقيق و جالبى در مورد فوايد انگور در اسپاسم پيلور دارد.
20. دكتر نوو با مطالعات متعدد خود ثابت كرده است كه آب انگور يكى از مقوى ترين غذاها و بهترين مرمت كننده اعضاى بدن است و از حيث توليد انرژى در بدن بسيار قابل توجه است، به طورى كه يك ليتر آب انگور 900 كالرى حرارت توليد مى كند، حال آنكه يك كيلو سيب زمينى 660 كالرى و يك ليتر شير 700 كالرى حرارت ايجاد مى كند.
انگور باوجود بيست خاصيت مهمى كه از نظر درمان بيمارى ها دارد و ما آن ها را قبلا ذكر كرديم، داراى يك ضرر هم هست، و آن اينكه افراط در خوردن آن كبد را خسته مى كند و به اعمال حياتى آن لطمه مى زند و علت آن هم عمل قندسازى كبد است و چون انگور مواد قندى زياد دارد اگر در مصرف آن افراط شود در تنظيم عمل قندسازى كبد ممكن است اختلالى پيش آيد و اگر افراط نشود و به مقدار كم خورده شود، نتايج مثبت و فوايد مطلوب آن بروز خواهد كرد.
براى دفع اين ضرر، متخصصان كنونى تغذيه دستورى جز اين نداده اند كه بايد در مصرف طولانى انگور قدرى احتياط شود و معالجه به طور تدريجى و ملايم صورت گيرد تا كبد خسته نشود.
در ماهنامه «تندرست»، شماره 2، سال 23 شرحى درباره خواص انگور با عنوان «درمان با انگور» نگاشته شده و درباره طرز مصرف آن چنين آمده است:
به دو طريق مى شود از آن استفاده كرد:
1. به شكل غذاى مطلق
2. به شكل مخلوط با غذاهاى ديگر
در طريقه اولى كه غذا فقط انگور است مدت آن بايد كوتاه باشد.
در طريقه دوم كه با غذاهاى ديگر، انگور مصرف مى شود ممكن است مدت طولانى باشد و چند هفته ادامه يابد (اقلا 3- 4 هفته لازم است).
رژيم انگور با شكم ناشتا شروع مى شود و تا يك ساعت قبل از هر غذا ادامه مى يابد. مقدار آن بستگى به نوع انگور دارد؛ معمولا از 500 گرم تا 3 كيلوگرم در روز مصرف مى شود؛ از اين مقدار نبايد تجاوز نمود، مخصوصا اگر انگور زياد شيرين است و الّا به كبد تحميل شده و مضر واقع مى گردد؛ ديگر توصيه مى شود پوست آن را بكنند و هسته ها را خارج نمايند كه اختلالى در گوارش پيش نيايد.
لاسابلير در صفحه 822، دايره المعارف تغذيه، جلد اول مفهوم همين مطلب را مى نويسد.
ولى تصديق بفرماييد كه اين دستور كافى نيست، بايد تمهيدى انديشيد و جلوى زيان انگور را گرفت و آن را بدون خوف از ضررش به مقدار كافى و مدت طولانى تجويز كرد.
براى انجام اين امر در هيچ يك از كتب علم تغذيه كه در دسترس من بوده است، دستورى نديده ام و تقريبا يقين دارم كه امروزه هيچ يك از استادان علوم تغذيه از خنثى كردن ضرر انگور آگاه نيست، و چون واقعا اين ميوه لذيذ و خوش خوراك داراى فوايد و منابع بى شمار درمان بخش است كه نمى توان از آن ها صرف نظر كرد، كاملا استحقاق و قابليت هرگونه مطالعه و تحقيق در روى آن وجود دارد.
پزشكان قديم ايران، كه موشكافى هاى عجيب آن ها در كشف خواص متعدد محصولات طبيعى حقيقتا حيرت انگيز است، از اين ضرر انگور غافل نبوده و آن را در كتاب هاى خود ذكر كرده اند. و براى رفع اين ضرر چاره بسيار مناسبى انديشيده و مصلحى براى انگور اختيار كردند و طى قرون و اعصار، در ميليون ها نفر به تجربه دريافتند كه اگر انگور را به اين صورت ميل كنند نه تنها ضررى از آن عايد نمى شود بلكه منافع بى شمار ديگرى بر آن افزوده خواهد شد. آنان كاملا مى دانستند كه كبد شيرينى ها را به خود جذب كرده و تمايل خاصى به اين عمل دارد، بنابراين، عمل قندسازى كبد كه كلود برنارد، فيزيولوژيست مشهور فرانسوى، كاشف آن است؛ درحقيقت ريشه و طرح اوليه اش متعلق به پزشكان قديم ايران است.
هم چنين آنان به تجربه در هزاران فرد دريافته بودند كه كسانى كه انسداد مجارى داخل كبدى دارند و اين عارضه مقدمه بروز تصلب كبد در آن ها است (كه امروزه به نام اتاتوپره سروتيك «1» ناميده مى شود)، اگر در خوردن انگور افراط كنند ضرر مى بينند و اين درست همان مطلب است كه لاسابلير نيز در صفحه 822، جلد اول دايره المعارف تغذيه، به آن اشاره كرده و مى گويد:
در حالات قبل از سيروز بايد در مصرف انگور افراط نكرد و آن را به تدريج و به طور ملايم و معتدل (نه به حد افراط) مصرف نمود.
توضيح آنكه در كتاب تحفة المؤمنين مى نويسد: «انگور مضر سده جگر است» و منظور از سده جگر انسداد مجارى داخل كبدى و همين حالات قبل از سيروز است.
ولى پزشكان قديم كه در آزمايش هاى خود روى مواد غذايى و پى بردن به خواص درمان بخش آن ها تبحر و احاطه عجيبى داشتند به مرور زمان، دريافتند كه اين ضرر هنگامى رخ مى دهد كه انگور شيرين باشد، به طورى كه هرچه شيرينى آن بيشتر، ضرر آن افزون تر است و مصرف انگور ترش و شيرين (و لو هر قدر در مصرف آن افراط شود) چنين ضررى را ندارد، هم چنين اگر انگور شيرين با غذاى ترش مصرف شود، فاقد اين ضرر است.
بالأخره، پس از مطالعات متعدد پى بردند كه پختن شيره انگور با سركه انگور و تهيه شربتى كه آن را «سركه شيره» نام گذاشتند، به كلى، ضرر افراط در مصرف انگور را رفع مى كند و اين شربت در عين حال كه داراى خواص بى اندازه زياد انگور است، خواص سركه انگور هم به آن ضميمه است.
بياييم يك نوشابه غير الكلى را با يكى از نوشابه هاى ملى خودمان؛ مثلا سركه شيره قم يا ملاير مقايسه كنيم و مزايا و معايب هر يك را با هم برابر نماييم:
مزاياى سركه شيره قم يا ملاير
1. سركه آن داراى انواع ويتامين هاى موجود در انگور است. به علاوه املاحى مانند پتاسيم، منيزيم و پروتئين هاى گياهى دارد.
2. شيره آن داراى همان املاح به مقدارى بيشتر و ويتامين هاى مقاوم در برابر حرارت، پروتئين هاى گياهى، سلولز و قند سوخته (كارامل) است و از اين گذشته، بسيار خوشمزه و خوش بو و خوش رنگ است و چون اصولا قند سوخته چندان خوب به بدن جذب نمى شود اين است كه در اشخاص مستعد، سبب فربهى نمى گردد.
3. يك نوشابه مفيد و ارزان و بهداشتى داخلى است كه همه قسمت هاى آن در همين كشور و به دست كارگران ايرانى تهيه مى شود و از اين جهت بسيار ارزنده تر از هر نوشابه خارجى است.
زيان هاى نوشابه هاى غير الكلى
1. وجود ساكارين يا انواع قندهاى مصنوعى در آن ها سبب سرطان مى شود.
2. وجود اسانس هاى مختلف كه خواه ناخواه براى ايجاد رنگ و مزه و عطر به آن ها افزوده مى شود، ياخته هاى جگر و كليه را فرسوده و ناتوان مى سازد.
3. پيوسته توصيه مى شود كه اين گونه نوشابه ها را سرد بنوشند (و حقيقتا هم اگر سرد نباشد به هيچ وجه مطبوع نيستند). از طرفى، نوشيدن آن ها مخصوصا به مقدار زياد در موقع صرف غذا سبب اتساع معده و عوارض ديگر وابسته به آن مى شود.
4. براى رفع تشنگى، اجبارا مقدارى شكر همراه با اسانس ها و قندهاى مصنوعى كه مواد شيميايى هستند و نسبت به ياخته هاى حساس و لطيف كليه و كبد اثرات زيان بخش دارند، مصرف مى شود و همين خود سبب فربهى و اختلالات ديگر مى گردد، با اين مقدمات بهترين مايعى كه همراه با غذا مى توان نوشيد در درجه اول شير و يا همان طور كه عادت ملى ما است و از پدران به ما ارث رسيده دوغ است به شرط اينكه ترشيده نباشد.
با اين مقدمات، اميدواريم در آينده شركت هايى به وجود آيد كه از تركيب سركه و شيره ايرانى يك نوشابه بهداشتى و گوارا براى مردم اين سرزمين تهيه كنند تا گذشته از مزاياى يادشده از خارج شدن پول كشور براى تهيه مواد اوليه نوشابه ها نيز جلوگيرى شود.