آب سرد بخوریم یا آب گرم؟

آب سرد:

1. آب سرد معتدل المقدار موافق‏ترين آبها است برای افراد سالم. چرا كه معده را قوت مى‏دهد و اشتها را برمى‏انگيزد به واسطه برانگیختن انقباضات معدی و جمع کردن اجزاي معده و همچنین منع مى‏كند صعود بخار را بر دماغ.

2. ظاهر است كه مقدار معتدل از اب سرد مستغنى مى‏سازد از زیاد نوشیدن. تعديل آب سرد در اعضا و اخلاط، همچون تعديل هواى سرد است برای روح.

3. آب سرد در منع غليان اخلاط و عفونت قوى‏تر است، لهذا اطبا گفته‏اند كه در حمّاى غليانى اگر آفتى در احشا نباشد به آب سرد فقط علاج كنيم، ولی آب بسیار سرد برای عصب ضرر دارد و احشاى ملتهب را نيز.

4. همه اوصاف كه در حق آب سرد گفته شد مخصوص به آبی است كه بالذات سرد شده باشد، نه آن كه وى را به عمل سرد كرده باشند به برف يا یخ، كه اين آب آن خواص ندارد.

5. غسل به آب سرد در فصل گرم و وقت گرم برای گرم مزاج معاون قوت است و حافظ حرارت غريزى و مقوى جلد و لهذا اكثر امراض جلدى را نفع مى‏دهد به شرط تنقيه و تقليل مواد و منع تداخل هواى متعفنه.

آب گرم:

1. بايد دانست كه آب گرم مسكن وجع است و مدرّ بول و حيض شرباً و نطولًا و بدين چند كس سود دارد:
يكى: اصحاب صرع را بنا بر انضاج و تحليل ماده.
دوم:‏ ماليخوليا را بنا بر ترطيب و تلطيف و تسخين و ترقيق ماده غليظ.
سوم: اصحاب صداع بارد و اصحاب رمد را بنا بر تسكين وجع و انضاج ماده و ليكن نفعش در آخر رمد ظاهر است جهت تحليل بقاياى ماده مستكنّه.
چهارم: كسانى را كه بثور در حلق و عمور داشته باشند يا ورم در خلف الأذن بود بنا بر انضاج و تليين ماده، بنا بر آن كه اين مواضع به واسطه عصب از آب سرد ضرر مى‏يابند.
پنجم: كسانى را كه قروح در حجاب بود و تفرق اتصال در نواحى سينه باشد.

2. پوشيده نماند كه نوشيدن آب گرم بالاى طعام:
یک: افساد هضم مى‏كند و غثيان مى‏آرد و قى، خاصه كه فاتر يعنى نيمگرم بود، زيرا كه فاتر در افساد قوى‏تر است به خلاف بسيار گرم، که گاه باشد طعام را منحدر سازد. وجه افساد آب گرم رخاوتی است كه در معده مى‏افتد از حرارت عرضيه و رطوبت ذاتيه آب مذكور.
دو: طعام را فورا مطفو(معلق) مى‏گرداند و بر سر معده مى‏آرد.
سه: باشد كه كثرت شرب آن استسقا آرد به ارخاى كبد و دق پيدا كند به ايصال حرارت به قلب.
چهار: بدن بگدازد به افساد هضم جيّد و عدم حصول تسكين فوری در عطش صادق(ناشی از حرارت معده).
پنج: عطش كاذب (ناشی از بلغم غليظ يا لزج يا شور كه از آب سرد زياده مى‏شود و از تجرع آب بسيار گرم و از مصابرت بر شرب آب تسكين مى‏پذيرد) را تسكين تمام مى‏دهد بنا بر ازاله سبب.

3. تشرّب آب گرم بر نهار:
یک. اكثرا مى‏شويد معده را به اذابت(ذوب نمودن) آنچه در وى است از بلغم و غسل آنچه در وى است از رطوبات.
دو. نرم مى‏كند شكم را به نرم كردن ثفل و سست ساختن جرم معا.

4. استكثار آب گرم على الاطلاق ردى است و موهن قوى معده، لهذا اطبا كسى را كه عادت بر اين كرده باشد به مداومت قليلى از مصطکى امر كرده‏اند.

5. آب به غايت گرم بسيار باشد كه قولنج ريحى و ثفلى بكشايد و ريح الطحال را سود دهد.

6. استعمال آب كه از آفتاب گرم شود بالخاصية برص مى‏آرد، خصوص كه در ظروف مسين گرم شود در بلاد گرم و هنگام گرما.